Τα ΦιλοΛΟΓΙΚΑ μου

Η "συνήθεια" των μαθητών της Γ Λυκείου εδώ και αρκετά χρόνια να κάνουν την ώρα της παράδοσης τα μαθήματά τους για άλλες ώρες, μεταφέρεται τελευταία προς τα κάτω, στην Α και Β Λυκείου.

Ας αφήσουμε κατά μέρος για λίγο το γεγονός ότι απαξιώνεται η προσπάθεια του εκπαιδευτικού που αγωνίζεται και αγωνιά να κρατήσει, όπως μπορεί τουλάχιστον, το ενδιαφέρον των μαθητών του, και ας δούμε γιατί η συνήθεια που απλώνεται στους μαθητικούς κύκλους είναι τελικά επιβλαβής για τη δυνατότητα του μυαλού να συγκεντρώνεται, να απομνημονεύει και να εμβαθύνει ( Crenshaw, 2008; Loukopoulos, Dismukes, & Barshi, 2009).

Το περίφημο multitasking, η ικανότητα του ανθρώπου να επιτελεί πολλές ενέργειες συγχρόνως (γράφει, μιλάει στο τηλέφωνο, τρώει), ήταν αρχικά δείγμα ευφυίας, ικανότητας και παραγωγικότητας. Έρευνες ωστόσο έχουν καταδείξει ότι ενώ, όντως, είμαστε ικανοί για συγχρονισμένες ενέργειες, εκείνες ωστόσο που ανήκουν σε παρόμοιες διανοητικές εργασίες της ιδίας έντασης (π.χ. γράψιμο ενός κειμένου και ακρόαση άλλου κειμένου με διαφορετικό περιεχόμενο) διόλου δεν είναι ταυτόχρονες. Αντιθέτως, το μυαλό κινείται ακαριαία από τη μία ενέργεια στην άλλη, δίνοντας την εντύπωση του σύγχρονου. Όταν μάλιστα αυτό γίνεται κατά συρροήν, τότε οι διακοπές προκαλούν το σύνδρομο που ονόμασε η Linda Stone (2005), πρώην στέλεχος της Apple και της Microsoft, continuous partial attention (συνεχής περιορισμένη προσοχή).

Με άλλα λόγια, αν και η Stone αναφερόταν στην συνήθεια να διαβάζουμε κείμενα, να παρακολουθούμε βίντεο και να γράφουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όταν ο μαθητής προσπαθεί να ακούσει το μάθημα περιστασιακά, ενώ γράφει τις ασκήσεις του ή διαβάζει για την επόμενη ώρα (ή απασχολείται με το κινητό του), απλούστατα δεν θα γίνει τίποτα από τα δύο σωστά. Το να κρατά όμως ιδιόχειρες σημειώσεις (και όχι στα λάπτοπ ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα, Dynarski, 2017) από την παράδοση είναι αποδεδειγμένα ωφέλιμο για την καλύτερη απομνημόνευση και επίδοση, όχι μόνο σε θεωρητικά μαθήματα (Murphy et al., 2018; Peverly et al. 2013), αλλά και στις θετικές επιστήμες (Smithrud & Pinhas, 2015; Stacy & Cain, 2015) εφόσον το άτομο συγκεντρώνεται στο ίδιο θέμα και το επεξεργάζεται για να το αποτυπώσει σύντομα (Mueller & Oppenheimer, 2014). Συνοψίζοντας, το χέρι που γράφει, επιτρέπει το φιλτράρισμα της πληροφορίας από τον εγκέφαλο, γιατί η διαδικασία δεν γίνεται αυτόματα, όπως στην πληκτρολόγηση.

Βεβαίως η αγνόηση του διδάσκοντος έχει κι άλλα αίτια (και αιτίους) και σηκώνει πολλή συζήτηση, αλλά ας γίνει σαφές ότι η διάσπαση της προσοχής την ώρα της παράδοσης στην ex kathedra διδασκαλία, δεν βοηθάει την βαθεία μάθηση (Junco & Cotten, 2012).

ΠΗΓΕΣ

Crenshaw, D. (2008). The myth of multitasking: How “doing it all” gets nothing done. San Francisco: Jossey-Bass.
Dynarski, S. (2017, Nov.22). Laptops are Great. But not during a Lecture or a meeting. New York Times (online edition).

Junco, R., & Cotten, S. R. (2012). No A 4 U: The relationship between multitasking and academic performance. Computers & Education, 59(2), 505-514.

Loukopoulos, L. D., Dismukes, K., & Barshi, I. (2009). The multitasking myth: Handling complexity in real-world operations. Ashgate Publishing, Ltd..

Mueller, P. A., & Oppenheimer, D. M. (2014). The pen is mightier than the keyboard: Advantages of longhand over laptop note taking. Psychological science, 25(6), 1159-1168.

Murphy, C. P., Ryan, C. J., & Warnapala, Y. (2018). Note-Taking Mode and Academic Performance in Two Law School Courses.

Peverly, S. T., Vekaria, P. C., Reddington, L. A., Sumowski, J. F., Johnson, K. R., & Ramsay, C. M. (2013). The relationship of handwriting speed, working memory, language comprehension and outlines to lecture note‐taking and test‐taking among college students. Applied Cognitive Psychology, 27(1), 115-126.

Smithrud, D. B., & Pinhas, A. R. (2015). Pencil–paper learning should be combined with online homework software. Journal of Chemical Education, 92(12), 1965-1970.
Stacy, E. M., & Cain, J. (2015). Note-taking and handouts in the digital age. American journal of pharmaceutical education, 79(7), 107

Stone, L. (2005). Linda Stone’s thoughts on thoughts on attention and specifically, continuous partial attention. Ανακτήθηκε από το http://www.lindastone.net/.